تأثیر مقادیر مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد پیاز و بهره‌وری مصرف آب در سه روش آبیاری

به‌منظوربررسیتأثیرسطوحمختلف آبیاری،کود نیتروژن و روش­های آبیاریبرعملکرد واجزایعملکردپیاز،آزمایشیبهصورتاسپلیتپلات (کرت­های خرد­شده)فاکتوریل در قالبطرحبلوککاملتصادفی با 48 تیماردرسهتکراروبهمدتدوسالدر مزرعه تحقیقاتی شهرستان زهک اجرا گردید. روش آبیاری به عنوان تیمار اصلی و ترکیب مقدار کود نیتروژن و آب آبیاری به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شد. تیمارهای کودی شامل چهار سطح کود نیتروژن از منبع اوره (130، 5/97، 65 و 5/32 کیلوگرم در هکتار) بود. کشت پیاز به­صورت نشایی در سال­های 1394 و 1395 و آبیاری به­صورت آبیاری­سطحی، آبیاری قطره­ای سطحی و آبیاری قطره­ای­زیرسطحی انجام شد. بیشترین مقدار عملکرد و بهره­وری مصرف آب آبیاری در سیستم آبیاری­قطره­ای زیرسطحی( 42/28تن­در­هکتار و 19/5کیلوگرم­بر­متر­مکعب­در­هکتار) و کمترین آن در روش آبیاری­سطحی (19 تن­در­هکتار و 33/2 کیلوگرم­بر­متر­مکعب­در­هکتار) به­دست آمد. کاهش مقدار کود نیتروژن به کمتر از 100٪ باعث کاهش عملکرد سوخ و کارآیی مصرف آب آبیاری گردید. بیشترین عملکرد و بهره­وری مصرف آب آبیاری در تیمار 100٪ کود نیتروژن(59/31 تن­در­هکتار و 75/4 کیلوگرم­بر­متر­مکعب­در­هکتار) و کمترین آن در تیمار 25٪ کود نیتروژن(12/16 تن­در­هکتار و 67/2 کیلوگرم­بر­متر­مکعب­در­هکتار) حاصل شد. اثر مقدار آب آبیاری بر عملکرد سوخ پیاز و بهره­وری مصرف آب آبیاری نشان داد که با کاهش آب آبیاری به کمتر از نیاز آبی گیاه، عملکرد کاهش و بهره­وری افزایش یافت اما از این نظر بین تیمار 100٪ نیاز­آبی­گیاه و تیمار 75٪ نیاز­آبی­گیاه اختلاف معنی­دار مشاهده نشد. بنابراین با توجه به نتایج به­دست آمده و با توجه به کمبود آب در منطقه می­توان آبیاری این گیاه را با 75٪ نیاز­آبی گیاه انجام داد بدون آن­که تأثیر معنی­دار در میزان عملکرد تولید شده داشته باشد. بهترین تیمار برای استفاده از کود نیتروژن همان استفاده 100٪ از کود نیتروژن به­خصوص در شرایط تنش آبی می­باشد. با توجه به پتاسیل بالای تولید در آبیاری ­قطره­ای­ زیرسطحی و کاهش تبخیر و تعرق در آن، می­توان از این روش آبیاری برای کاشت پیاز در منطقه استفاده نمود و با درنظرگرفتنآلودگیآب­های­زیر­زمینیبه­دلیل مصرفبی­رویهکود­هاینیتروژنوجلوگیری ازتجمعنیتراتدرسوخ­ها،به­نظرمی­رسد استفادهازآبیاریقطره­ایمدیریتمصرفکودهاینیتروژنرابهبود می­دهد.